Kimyasal enerjiyi, ısı enerjisine, ısı enerjisini mekanik enerjiye ve mekanik enerjiyi de elektrik enerjisine çeviren sisteme jeneratör denir. Kısaca hareket enerjisini elektrik enerjisine çeviren jeneratörler nötr malzemeden yapılmıştır. Tüp, bir tel bobini, bir çubuk mıknatıs ve pamuk kullanılarak yapılmıştır.
Jeneratörler, elektrik kesintileri ve dalgalanmaları esnasında tesisin ana besleyicisi konumundadırlar. Ürettikleri yüksek güç ve görevleri itibariyle jeneratörlerin periyodik muayenesi, tesis güvenliği ve sürekliliği açısından önem arz eder. Jeneratörler elektrik kesintisini saniyeler içinde algılarlar ve kesintiyi önlerler. Böylece elektrik kesintisi çok kısa bir süre hissedilir. Asansörler, yedek aydınlatmalar, tıbbi ve yaşam destek cihazları ve yangından korunma sistemleri için kullanılırlar. Jeneratörler genellikle evlerde, konutlarda, iş yerlerinde, fabrikalarda, kamu kurum ve kuruluşlarda, endüstriyel alanlarda, fabrika ve sanayilerde kullanılmaktadır. En küçüğünden en büyüğüne kadar farklı tip ve kapasitelerde imalatı yapılmaktadır.
Jeneratörlerin gerek tasarımları, gerekse konumlandırıldıkları alanların çevresel koşulları itibariyle taşıması gerekli nitelikler standartlarca belirlenmiştir. İlgili kontroller bu nitelikler çerçevesinde gerçekleştirilir. Jeneratörler, İş ekipmanları kullanımında sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliğine uygun olarak periyodik kontrolleri yapılmalıdır.
Jeneratör Periyodik Kontrolleri
Jeneratörlerin periyodik kontrolleri iş yerinde iş ve işçi sağlığı ve güvenliği için yapılan bir hizmettir. Önceden çıkabilecek arızaların önüne geçmek için de kullanılan periyodik kontrol yöntemi ile jeneratörler uzun yıllar kullanılabilir.
Bu Yönetmeliğin amacı, işyerinde iş ekipmanlarının kullanımı ile ilgili sağlık ve güvenlik yönünden uyulması gerekli asgari şartları belirlemektir. 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren tüm işyerlerini kapsar. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 ve 31 inci maddeleri ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 ve 12 nci maddelerine dayanılarak ve 3/10/2009 tarihli ve 2009/104/EC sayılı Avrupa Birliği Direktifine paralel olarak hazırlanmıştır.
2.3. Tesisatlar
2.3.2. Elektrik tesisatı, topraklama tesisatı, paratoner tesisatı ile akümülatör ve transformatör ve benzeri elektrik ile ilgili tesisatın periyodik kontrolleri elektrik mühendisleri, (Ek ibare:RG-23/7/2016-29779) (2) elektrik eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, elektrik tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır.
2.3.3. Elektrik dışında kalan diğer tesisatın periyodik kontrolleri makine mühendisleri, (Ek ibare:RG-23/7/2016-29779) (2) makine ve metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır.
Jeneratör Periyodik Kontrol Süresi
Standartlarda aksi belirtilmediği sürece, jeneratörlerin periyodik kontrolleri yılda bir yapılır. İşveren yılda 1 defa olmak üzere yetkili muayene kuruluşuna başvurarak kontrollerini yaptırmalıdır.